Atık Yönetimi
ASELSAN, faaliyetleri sonucunda ortaya çıkan atıkları çevresel etkilerini en aza indirgeyecek şekilde, atık yönetimi hiyerarşisini göz önünde bulundurarak yönetmektedir. Atığı kaynağında azaltarak başlayan bu yönetim yaklaşımı; atığın tekrar kullanımı, geri dönüşümü ve son yöntem olarak bertarafını içermektedir.
Atık yönetim faaliyetleri ISO 14001 Çevre Yönetim Sistemi Standardı kapsamında ele alınmakta ve çevre mevzuatına uygun olarak konuyla ilgili uygulamalar ve raporlamalar yapılmaktadır.
Temel çevresel hedefleri arasında atık oluşumunu minimize etmek ve doğal kaynak tüketimini azaltmak olan ASELSAN, tesislerindeki atık oluşumunu düzenli olarak takip etmektedir. Çevre Politikası ve yönetim sistemi doğrultusunda üretim faaliyetleri sonucu oluşan atık miktarının azaltılması, bertaraf edilmeden önce kaynağında ayrıştırılarak maksimum düzeyde geri kazanılması hedeflenmektedir. Bu kapsamda; atıkların doğru ve sistematik ayrıştırılması, uygun şekilde bertaraf edilmesi ve geri dönüşüme aktarılması tesislerde etkin olarak gerçekleştirilmektedir. Tüm bu süreçler kapsamında atıkların cinslerine göre ayrıştırılması ve geçici depolanmaları, çevre ve iş sağlığı ve güvenliği açısından zarar oluşturmayacak şekilde yapılmaktadır. Her bir atık tehlikeli, tehlikesiz, tıbbi ve ambalaj atıkları olarak kategorize edilmekte, her tesiste her atık türü için ayrı depolama alanları bulundurulmaktadır. Atık depolama ve bertaraf etme faaliyetleri atık yönetim mevzuatına uygun bir şekilde yürütülmekte, atık yağ kategori belirleme analizleri mevzuat gereğince T.C. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından yetkilendirilen ve TÜRKAK akreditasyonuna sahip lisanslı kuruluşlar tarafından yapılmaktadır. Tehlikesiz atıklarda olduğu gibi tehlikeli atıkların da azaltılması, entegre yönetim sistemleri prensipleri arasında yer almaktadır. Bunun için ISO 14001 Çevre Yönetim Sistemi Standardı kapsamında çalışmalar gerçekleştirilmekte ve eğitim ve farkındalık aktiviteleri ile tehlikeli atık oluşumunu azaltıcı çözümler üretilmektedir. Ayrıştırılan atık miktarı, hayata geçirilen atık azaltım uygulamaları her yıl raporlanmakta ve sistem performansı ölçülmektedir. Atık miktarının azaltılmasına yönelik bireysel ve yönetsel hedefler belirlenerek sistem performansının her geçen sene daha iyiye gitmesine yönelik çalışmalar yürütülmekte, desteklenmektedir. Elektronik atıklar da bu kapsamda ele alınarak, düzenli olarak lisanslı firmalara gönderilerek geri kazanıma aktarılmaları sağlanmaktadır. Çevresel bilincin geliştirilmesi ve çevreye verilen zararın sadece işyerinde değil evlerde de azaltılması amacıyla çalışanların evlerinden getirdiği elektronik atıklar da toplanmaktadır. Bu kapsamda geri kazanıma aktarılan, tekrar kullanıma alınan elektronik atık miktarının artırılması sağlanmıştır. Radyasyon ile çalışma süreçlerinde ve atık yönetiminde özel süreçler takip edilmektedir. Türkiye Enerji, Nükleer ve Maden Araştırma Kurumu (TENMAK) tarafından gerekli görülmesi durumunda, radyasyon yayan cihazlarla çalışma yapan personel için kişisel dozimetre temin edilmektedir. Bu konudaki tüm çalışmalar Radyasyon Acil Durum Planı kapsamında yönetilmektedir. Radyoaktif malzemelerden kullanılmayacak olanlar, nihai bertaraf işleminden önce, çalışma alanlarından uzak ve giriş çıkışı kontrollü radyoaktif malzeme depolama alanına aktarılmaktadır.
Sıfır Atık
ASELSAN’da yürütülen mevcut atık yönetimi uygulamalarına ek olarak, kaynakların verimli kullanılması, israfın önlenmesi, atık oluşumunun en aza indirilmesi ve geri kazanımın sağlanabilmesi amacıyla 2019 yılının son çeyreğinde Sıfır Atık Projesi hayata geçirilerek her yıl farkındalık çalışmaları ile proje genişletilmektedir.
Proje kapsamında;
• Temizlik ve yemekhane personeline yüz yüze eğitimler verilmiş, personel ise duyurular ve broşürler ile bilgilendirilmiştir.
• Akyurt I, Akyurt II, Gölbaşı ve Macunköy yemekhanelerine atık ayrıştırma istasyonları konularak plastik atıklar, kağıt atıklar ve diğer atıklar ayrıştırılmaya başlanmıştır. Ayrıştırma sonrasında tepside kalan yemek artıkları hayvan barınağına gönderilerek değerlendirilmektedir.
• Çalışma alanları ve ofislerde bulunan çöp kutularının kullanımına son verilmiş, belirlenen ortak kullanım alanlarına atık ayrıştırma istasyonları kurulmuştur.
Kurulan istasyonlar ile ofis alanlarından çıkan;
- Biyobozunur atıklar,
- Kâğıt atıkları,
- Plastik atıklar,
- Cam atıklar,
- Metal atıklar,
- Diğer atıklar ayrıştırılmaya başlanmıştır.
• Ofis ve çalışma alanlarındaki atık ayrıştırma istasyonlarının yanı sıra; pil atıkları, elektronik atıklar, bitkisel yağ atıkları için atık kutuları ile giysi ve oyuncak toplama kutuları da yerleşke giriş ve otopark alanlarına konulmuştur.
• ASELSAN’da kurulu olan kompost makinesi yardımıyla, atık ayrıştırma istasyonlarında toplanan biyobozunur atıklar ve yemek yapımı sırasında çıkan sebze atıklarından kompost elde edilmektedir.
• Doğal kaynak tüketimini azaltmak amacıyla çalışma alanlarındaki kâğıt bardak kullanımına son verilmiş, kâğıt bardakların yerine kullanılmak üzere tüm çalışanlara cam bardak ve porselen kupa verilmiştir. • Son kullanım tarihi geçmiş, kırık veya bozulmuş ilaçların yanlış kullanımlarını önlemek amacıyla revirlere atık ilaç kutuları yerleştirilmiştir.
Yapılan çalışmalar kapsamında ASELSAN’ın üç ana yerleşkesi Macunköy, Akyurt ve Gölbaşı için Ocak 2020’de Temel Seviye Sıfır Atık Belgesi alınmıştır. Sıfır Atık prensiplerinin uygulanmasının denetlenmesi ve iyileştirilmesi için yerleşkelerde Atık Koordinatörü görevlendirmesi yapılmıştır. Günlük olarak yapılan kontrollerle atık ayrıştırmasındaki farkındalık düzeyi ölçülmekte, uygunsuz durumlar belirlenmekte ve gerekli aksiyonlar alınmaktadır. Sıfır Atık bilincinin güçlendirilmesi ve sürdürülebilir entegre yönetim sistemleri kültürünün oluşturulması için alternatif farkındalık yaratma yolları kullanılmaktadır. Bu kapsamda belirli aralıklar ile yarışmalar ve bilinçlendirme faaliyetleri düzenlenmektedir. Atık yönetimi uygulamalarındaki başarısı ile ASELSAN, dünyada en çok kabul gören çevre ödüllerden birisi olan, İngiltere merkezli Green Apple Awards’da ödül almaya layık görülmüştür.
